اگر دانشجو باشید، احتمالا برای شما هم سوال شده که تفاوت پایان نامه و رساله چیست؟ در این مقاله به جواب سوال خود خواهید رسید.
پایان نامه چیست؟
تمام دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد و برخی از دانشجویان کارشناسی، باید برای اتمام دوره تحصیل و دیافت مدرک، یک کار تحقیقاتی با شرایط خاص انجام داده و به دانشگاه ارائه دهند. به این کار تحقیقاتی که مرتبط با رشته تحصیلی دانشجو است و نشان دهنده تسلط و مهارتش در رشته تحصیلی اوست، پایان نامه میگویند
حتما بخوانید: پایان نامه چیست؟ راهنمای جامع نگارش پایان نامه
رساله چیست؟
دانشجویان دکتری نیز باید برای اتمام دوره تحصیل و دریافت مدرک دکتری خود باید یک کار تحقیقاتی شبیه پایان نامه ولی با تفاوت هایی اساسی انجام داده و به دانشگاه ارائه دهد. رساله از منظر هدف، همان پایان نامه است یعنی برای ارزیابی توانایی های پژوهشی دانشجو الزام میشود ولی در ساختار و مفهوم تفاوت های اساسی بین رساله دکتری و پایان نامه وجود دارد که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت.
تفاوت پایان نامه و رساله
محتوا
از نظر محتوا، تمایز بین پایان نامه و رساله در عمق، وسعت و سهم علمی آنها نهفته است. در حالی که یک پایان نامه با کاوش متمرکز یک سؤال تحقیقاتی خاص در یک محدوده محدود مشخص می شود، یک رساله به تحقیقات گسترده تر و کاملتر نیاز دارد، که اغلب شامل چندین سؤال تحقیقاتی به هم پیوسته یا موضوعات فرعی است. یک پایان نامه معمولاً بین ۵۰ تا ۱۵۰ صفحه است، در حالی که یک رساله به دلیل ماهیت جامع آن می تواند تا حداکثر ۳۰۰ صفحه را شامل شود.
علاوه بر این، سبک و ساختار محتوا در یک پایان نامه و یک رساله نیز تفاوت هایی را نشان می دهد. یک پایان نامه به طور کلی از یک قالب خاص تر و ساختارمندتر پیروی می کند، که اغلب شامل بخش های مجزایی مانند مقدمه، بررسی ادبیات، روش شناسی، یافته‌ها و نتیجه گیری است. در مقابل، با توجه به ماهیت چندوجهی تحقیق و نیاز به ترکیب مطالعات گسترده ادبیات، چارچوب‌های نظری و تحلیل‌های تجربی، یک رساله ساختار سازمانی انعطاف‌پذیرتر و پیچیده‌تری را در بر می‌گیرد.
تفاوت پایان نامه و رساله در ساختار
ساختار پایان نامه و رساله در دانشگاه‌های ایران تفاوت چندانی ندارند. هردو شامل پنج فصل مقدمه، مرور ادبیات، روش تحقیق، یافته‌ها و نتیجه گیری هستند. با این وجود برخی دانشگاه‌ها در مورد رساله یک قالب چهار فصلی ارائه میدهند که در آن فصل چهار و پنج با یکدیگر ادقام شده‌اند.
دفاع
دفاع از پایان نامه و رساله بطور کلی تفاوت خاصی با هم ندارند. فقط بدلیل گسترده تر و عمیق تر بودن رساله، زمان جلسه دفاع از رساله بیشتر از زمان جلسه دفاع از پایان نامه است. البته کمیته دفاع، که در جلسه دفاع پایان نامه از سه نفر تشکیل شده، در دفاع از رساله شامل نُه نفر خواهد بود.
حتما بخوانید: ماک دفاع از پایان نامه
