دفاع از رساله چیست و چه تفاوتی با دفاع از پایان نامه دارد؟

دفاع از رساله‌ی دکتری چیست؟

در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری، و برخی رشته‌های کارشناسی، دانشجویان برای فارغ‌التحصیل شدن و دریافت مدرک تحصیلی، باید پایان نامه خود را ارائه دهند و در یک جلسه موسوم به جلسه‌ی دفاع از پایان نامه از آن دفاع کنند. در اصطلاح به پایان‌نامه مقطع دکتری، رساله‌ی دکتری و دفاع از آن را نیز جلسه‌ی دفاع از رساله‌ی دکتری می‌گویند. جلسه‌ی دفاع با هدف سنجش تسلط دانشجو بر پایان نامه و همچنین شایستگی او برای دریافت مدرک تحصیلی برگزار می‌شود.

جلسه‌ی دفاع دکتری با حضور یک کمیته‌ی داوری ۹ نفره متشکل از اساتید و هیئت علمی دانشگاه و معمولاً داخل دانشگاه برگزار می‌شود. همچنین معمولاً حضور اعضای خانواده، دوستان و همکلاسی‌های دانشجو نیز مجاز است؛ ولی در برخی مواقع و بسته به قوانین دانشگاه ممکن است تغییر کند.

فرایند جلسه‌ی دفاع به این شکل است که ابتدا دانشجو دفاع خود را ارائه می‌دهد و سپس کمیته داوران سؤالات خود را مطرح می‌کنند. ارائه‌ی دفاع دانشجو در مقطع دکتری حداکثر ۴۵ دقیقه زمان دارد و دانشجو می‌تواند از ابزارهای کمک بصری و مواردی که برای ارائه مورد نیاز است، با هماهنگی دانشگاه استفاده کند. سؤالات داوران هم بیشتر از نحوه‌ی ارائه و متن رساله مطرح می‌شود و دانشجو موظف است به آنها پاسخ مناسبی بدهد.

در نهایت نتیجه‌ای که توسط داوران اعلام می‌شود، به چند شکل خواهد بود:

۱. اگر دفاع شما قبول نشود، ممکن است داوران اصلاحاتی را برای شما تعیین کنند و یا ممکن است کل رساله را رد کنند؛

۲. درصورت قبولی هم این احتمال وجود دارد که کمیته‌ی داوری اصلاحاتی را تعیین کنند که شما باید قبل از تحویل رساله به دانشگاه آن‌ها را اعمال کنید.

پیشنهاد مطالعه: تفاوت پایان نامه و رساله در چیست؟

تفاوت دفاع از رساله و دفاع از پایان نامه

چگونه از رساله‌ی دکتری دفاع کنیم؟

قبلا در مقاله‌ای دیگر به صورت مفصل درباره‌ی چگونگی دفاع از پایان نامه کارشناسی ارشد صحبت کرده‌ایم. دفاع رساله نیز تفاوت چشمگیری ندارد؛ ولی با این‌حال به مهم‌ترین مواردی اشاره خواهیم کرد که به شما در دفاع از رساله‌ی دکتری کمک می‌کند. این موارد به صورت خلاصه در اینجا اشاره شده است؛ ولی در مقاله‌ی “چگونه برای جلسه‌ی دفاع از پایان نامه آماده شویم؟” به صورت مفصل به توضیح هرکدام پرداخته‌ایم.

شبیه‌سازی جلسه‌ی دفاع از پایان نامه و رساله در آکادمی الماس

تمرین و شبیه‌سازی یکی از مؤثرترین روش‌ها جهت کسب آمادگی برای جلسه‌ی دفاع از پایان نامه و رساله است. برای اولین بار در ایران، آکادمی الماس اقدام به برگزاری جلسات شبیه‌سازی دفاع از پایان نامه و رساله “ماک دفاع” که شبیه‌سازی دقیقی از جلسه‌ی دفاع واقعی کرده است و با حضور کارشناسان رشته شما برگزار می‌شود.