مصاحبه دکتری چیست؟
بطور خلاصه مصاحبه دکتری یک جلسه مصاحبهای (شبیه مصاحبه استخدامی) است که با هدف بررسی سوابق و شایستگی داوطلب برای ادامه تحصیل در مقطع دکتری برگزار میشود. داوطلبانی که در آزمون کتبی دکتری حداقل نمره را دریافت کرده باشند، به مصاحبه دکتری دعوت میشود تا از سوابق آموزشی و پژوهشی و رزومه خود دفاع کنند و شایستگی خود را برای تحصیل در مقطع دکتری به داوران اثبات کنند.
در جلسه مصاحبه دکتری، هیئت داوران که معمولا از اعضای هیئت علمی تشکیل میشوند، علایق، تواناییها، انگیزه و سوابق داوطلب را مورد بررسی قرار میدهند. بعد از امتیازدهی داوران و اعلام نتایج است که مشخص میشود چه کسانی مجوز تحصیل در مقطع دکتری دانشگاه مدنظر را دریافت کردهاند.
سوالات مصاحبه دکتری
در طول جلسه مصاحبه، زمانی که شما درحال معرفی خود، سوابق و… هستید، داوران سوالاتی طرح میکنند تا با استفاده از آن سوالات و سوالات از پیش تعریف شده، مهارتها و تسلط شما به رشته تحصیلی را به چالش بکشند.
برخلاف ادعای برخی افراد، سوالات مصاحبه دکتری قابل پیش بینی نیست! این احتمال وجود دارد که سوالاتی تکراری در مصاحبههای سالهای مختلف وجود داشته باشد؛ ولی کسی نمیداند که این سوالات دقیقا چه هستند. اما با اینحال سوالاتی هستند که اگر از آنها اطلاع داشته باشید، در افزایش آمادگی شما برای شرکت در مصاحبه دکتری بیتاثیر نخواهد بود.
گروهی از سوالات، سوالات رایج و پیشفرضی است که از تمام داوطلبان پرسیده میشوند که مثالهایی از آن در ادامه خواهیم آورد. اما گروهی از سوالات، براساس رزومه و ارائه شما طرح میشوند که در این بخش به آنها میپردازیم.
سوالات تخصصی مصاحبه دکتری
- پرسش از فصول پایان نامه کارشناسی ارشد
- سوال در مورد سوابق پژوهشی و تحقیقاتی مرتبط با رشته
- سوالات تخصصی رشته
- پرسش در خصوص مباحث و دروسی که تدریس میکنید.
- سوال درباره موضوع پژوهشی که برای مقطع دکتری انتخاب کردهاید
- سوالاتی درباره روش تخقیق و آمارگیری شما
توجه داشته باشید که این تمام سوالات نیست و ممکن از برخی از موارد بالا نیز پرسیده نشود. شما باید با مرور سوابق، رزومه و تمرین ارائه خود، سوالات احتمالی را پیشبینی و تمرین کنید. گرفتن بازخورد از دیگران میتواند بسیار موثر باشد.
سوالات عمومی مصاحبه دکتری
- درباره تجربه تحقیقاتی خود به ما بگویید!
- چرا میخواهید در مقطع دکتری ادامه تحصیل دهید؟
- چه چیزی شما را کاندیدای قوی برای تحصیل در مقطع دکتری میکند؟
- چگونه قصد دارید به جامعه علمی و تحقیقاتی دانشگاه کمک کنید؟
- آیا میتوانید درباره یک پروژه تحقیقاتی چالش برانگیز که روی آن کار کردهاید صحبت کنید؟
- علایق تحقیقاتی شما چیست؟
- چگونه با انتقادات خود برخورد میکنید؟
- 5 تا 10 سا بعد از مدرک دکتری خود را کجا میبینید؟
- چگونه با پیشرفتهای حوزه خود آشنا میشوید؟
دانلود فایل PDF سوالات مصاحبه دکتری
رزومه مصاحبه دکتری
برای شرکت در جلسه مصاحبه دکتری، باید تمام سوابق آموزشی و پژوهشی خود را در قالب یک رزومه به هیئت داوران ارائه دهید. چیزی که احتمالا دغدغه بیشتر شرکت کنندگان مصاحبه است، تهیه و نگارش یک رزومه قابل قبول است که هیئت داوران را تحت تاثیر قرار دهد. در ادامه مهمترین مواردی که باید در رزومه مصاحبه دکتری قراربگیرد ذکر شده است.
- مشخصات فردی و هویتی
- راههای ارتباطی
- سوابق آموزشی
- زمینه مورد علاقه تحقیقاتی
- سوابق تدریس
- سوابق پژوهشی
- سوابق همکاری با مراکز پژوهشی و علمی
- مدرک زبان
- مهارتهای نرم افزاری
دانلود فرم نمونه رزومه مصاحبه دکتری
آمادگی برای مصاحبه دکتری
قطعا در هر کاری، آماده سازی و کسب آمادگی قبل از انجام کار، تاثیر چشمگیری در پیشبرد کار و رسیدن به اهداف دارد. برای انجام یک مصاحبه دکتری خوب، باید خود را از قبل آماده کنید تا چیزی نتواند شما را غافلگیر کند. مهمترین مواردی که باید برای کسب آمادگی لازم برای مصاحبه دکتری در نظر بگیرید در ادامه آمده است.
- آشنایی بامحل برگزاری
- آشنایی با قوانین دانشگاه
- آشنایی با داوران
- تسلط بر رزومه، سوابق و…
- آراستگی و برخورد مناسب در جلسه مصاحبه
آشنایی با محل برگزاری
بهتر است قبل از برگزاری جلسه مصاحبه دکتری، به محل برگزاری رفته و با محیط آشنا شوید. سعی کنید تا حد امکان نزدیک شوید و تا حد امکان اطلاعات بدست بیاورید. آشنایی با محل و حضور در آن باعث میشود که در زمان مصاحبه احساس غریبی نکنید و استرس شما کاهش پیدا میکند. همچنین میتوانید با افرادی که در آن محل در مصاحبه شرکت کردهاند صحبت کنید و از تجربیات آنها استفاده کنید.
آشنایی باقوانین دانشگاه
دانشگاهها معمولا قوانین خاصی برای برگزاری جلسات مصاحبه دکتری دارند. اطلاع از این قوانین میتواند در اعتماد به نفس و کاهش استرس شما تاثیرگذار باشد. علاوه براین وجه تمایزی خواهد بود نسبت به افرادی که اینکار را انجام ندادهاند.
آشنایی با داوران
با وجود اینکه نمرات و امتیازاتی برای مباحث مختلف مانند رزومه و… در نظر گرفته شده، ولی تصمیم گیرنده نهایی جلسه دفاع، داوران هستند. آنها تعیین میکنند چه کسی میتواند در مقطع دکتری آن دانشگاه تحصیل کند.
شما باید درمورد داوران بدانید! از اطلاعات هویتی گرفته تا سوابق تحصیلی و پژوهشی آنها. همچنین در مورد علایق تحقیقاتی آنها نیز اطلاعاتی بدست آورید تا بفهمید کدام داوران به حوزه تحصیلی و پژوهشی شما نزدیکتر هستند و علاقه بیشتری نشان میدهند. با استفاده از این اطلاعات میتوانید نحوه ارائه خود را طوری برنامه ریزی کنید که مورد توجه آن یک یا چند داور علاقمند به حوزه خودتان قرار گیرد.
تسلط بر زرومه، سوابق و...
تمام جزئیات سوابق تحصیلی، پژوهشی و آموزشی خود را به یاد آورید و مرور کنید. باید به تمام مواردی که در رزومه خود اشاره کردید مسلط باشید. پایان نامه کارشناسی ارشد و پایان نامه کارشناسی خود را مرور کنید و به آنها تسلط پیدا کنید. مقالات مهمی که نگارش کردید و مقالاتی که در مجلات معتبر به چاپ رساندید، کتابی که تالیف یا ترجمه کردید، مباحث درسی کارشناسی و کارشناسی ارشد، مباحثی که خودتان تدریس میکنید و… میتوانند منابع بسیار مهمی برای طرح سوال از شما باشند. پس به تمام آنها مسلط شوید و سوالات احتمالی را از قبل پیشبینی کنید و برای پاسخ به آن آماده باشید.
آراستگی و برخورد مناسب در جلسه مصاحبه
فراموش نکنید که شما قصد تحصیل در مقطع دکتری را دارید! ظاهر و رفتار شما باید در شان یک دانشجوی دکتری و البته در شان دانشگاه باشد. این مورد را دست کم نگیرید و فراموش نکنید که داوران تعیین کننده هستند.
در جلسه مصاحبه دکتری اعتماد نفس داشته باشید، با صدای رسا صحبت کنید، با داوران ارتباط چشمی برقرار کنید. لباس رسمی یا نیمه رسمی بپوشید. خانم ها از آرایش زیاد و کفش پاشنه بلند خودداری کنید. و آقایان حتما از ساعت مچی استفاده کنید (ترجیها ساعت هوشمند استفاده نکنید). همچنین یک عطر مناسب میتواند بسیار کمک کننده باشد.
تقویت رزومه مصاحبه دکتری
رزومه مصاحبه دکتری، 20 نمره از 50 نمره مصاحبه را به خود اختصاص میدهد. این یعنی داشتن یک رزومه قوی تاثیر زیادی در قبولی شما خواهد داشت. مواردی مانند پایان نامه کارشناسی و کارشناسی ارشد و سوابق تحصیلی، از کنترل ما خارج است. ولی هنوز گزینه هایی برای تقویت رزومه مصاحبه دکتری وجود دارد که میتوان با ارائه آنها یک رزومه قوی بسازید و امتیاز خوبی کسب کنید. در ادامه به این موارد اشاره کردهایم:
- تقویت رزومه با نگارش مقاله
- تقویت رزومه با چاپ و ترجمه کتاب
- تقویت رزومه با استفاده از پایاننامه
- تقویت رزومه با مدرک زبان
تقویت رزومه با نگارش مقاله
مقالات انواع مختلفی دارند که با استفاده از پارامترهای مختلف در چند گروه دستهبندی میشوند. نگارش مقاله برای تقویت رزومه مصاحبه دکتری، از محبوبیت بالایی برخوردار است، زیرا امتیاز بالایی دارند، در زمان کمی آماده میشوند، و همچنین مقبولیت بیشتر نزد اساتید و داوران دارند. برای تقویت رزومه مصاحبه دکتری، معمولا از تمام انواع مقالات با موضوع مرتبط میشود استفاده کرد. به شرطی که دانشگاه محدودیت یا قوانین خاصی در اینمورد نداشته باشد.
تقویت رزومه با چاپ یا ترجمه کتاب
یکی از گزینههای شما برای تقویت رزومه مصاحبه دکتری، تالیف و یا ترجمه کتاب است. البته موضوع کتاب باید متناسب با رشته تحصیلی شما باشد تا در مصاحبه امتیاز دریافت کند. برای این موضوع میتوانید یکی از کتابهای حوزه تحصیلی خود را ترجمه و با همکاری یک انتشارات معتبر به چاپ برسانید. همچنین میتوانید خودتان با استفاده از دانش و تخصصی که کسب کردهاید، اقدام به تالیف و چاپ کتاب کنید.
اما اگر موارد بالا برای شما امکانپذیر نبود؟ یک گزینه بسیار عالی، استخراج کتاب از پایان نامه است. اگر پایان نامه خوبی نوشته باشید، میتوانید آن را تبدیل به کتاب کرده و به چاپ برسانید.
تقویت رزومه با استفاده از پایان نامه
اگر هنوز مقطع کارشناسی ارشد را به اتمام نرساندهاید و پایان نامه خود را ارائه نکردهاید، باید بدانید که داشتن یک پایان نامه عالی که هم از نظر نگارشی و هم از نظر محتوای علمی، بتواند نظر داوران مصاحبه دکتری را جلب کند، امتیاز خوبی برای آن بدست خواهید آورد.
تقویت رزومه با مدرک زبان
برای مصاحبه دکتری، داشتن مهارت زبان انگلیسی یا یک زبان خارجی، بسیار مهم است. ولی مدرک زبان الزامی نیست. با اینحال اگر مدرک معتبر زبان داشته باشید، میتوانید امتیاز خوبی کسب کنید. برای اینکار ابتدا باید یک آزمون معتبر زبان انتخاب کنید که هم مورد قبول دانشگاه هدف باشد و هم بتوانید از پس سوالات آن بربیایید و با نمره خوبی مدرک زبان خود را بگیرید.