دانشجویان در مقاطع مختلف تحصیلی به ویژه در مقاطع ارشد و دکتری، مسلما در فرآیند کار و تحصیل خود با واژه پروپوزال یا طرح تحقیقاتی مواجه شدهاند. در حقیقت، طرح تحقیق مهمترین و اصلی ترین بخش یک کار تحقیقی و پژوهشی است که راهنمای محقق برای عملیاتی کردن و اجرای تحقیق است . پروپوزال یا طرح تحقیقاتی چارچوبی از یک پژوهش و وعدههایی است که پژوهشگر درباره چگونگی انجام پژوهش و خروجیهای آن شرح میدهد. برای نوشتن یک پروپوزال قوی و قابل دفاع لازم است تا پژوهشگر در پروپوزال خود واضح و مستند به پرسشهای زیر پاسخ دهد:
روش های تحقیق بر اساس هدف
تحقیق بنیادى: این نوع تحقیق، به منظور ارائه نظریه هاى جدید علمى و گسترش عـلوم در زمینه هاى مختلف صورت مى پذیرد. این نوع تحقیق با هدف پروراندن نـظـریـه هـاى عـلمى از طریق روابط بین متغیرها، اصول، قوانین و ساخت یا آزمایش تئوریها و نظریهها صورت مى گیرد و به کـاربـرد ایـن یـافـتـه ها در صحنه عمل و واقعیت کمتر توجه مى شود. پژوهش های بنیادی به توسعه و تعمیق مبانی علوم مختلف کمک کرده و در دراز مدت امکان گسترش مرزهای دانش بشری را فراهم می آورند. تحقیق بنیادی به دو دسته نظری و تجربی تقسیم میشود. تحقیق بنیادی نظری از روشهای استدلال عقلانی و قیاسی استفاده میکند و بر پایه مطالعات کتابخانهای انجام میشود. تحقیق بنیادی تجربی از روشهای استدلال استقرائی استفاده میکند و بر پایه روشهای میدانی انجام میشود.
تحقیق کاربردی: این نوع تحقیق با استفاده از نتایج تحقیقات بنیادی به منظور حل سریع مسائل و مشکلات، و بهبود رفتارها، روشها، ابزارها، وسایل، تولیدات، ساختارها و الگوهای مورد استفاده جوامع انسانی انجام میشود. معمولا نیاز به انجام پژوهش های کاربردی زمانی احساس می شود که روش ها و اطلاعاتی که در اختیار داریم برای حل برخی از مشکلات موجود کافی نیست. در تحقیق کاربردى، محقق یافته هاى تحقیق بنیادى را در صحنه عمل مى آزماید. بنابراین، تحقیق کاربردى بر خلاف تحقیق بنیادى که جنبه نظرى دارد، بیشتر به سمت پدیده هاى واقعى و مـسـایـل عـملى معطوف است.
روش های تحقیق بر اساس نحوه گردآوری داده ها
تحقیق توصیفی: تحقیق توصیفى شامل مجموعه روش هایى است که هدف از آن ها توصیف کردن پـدیـده یـا پـدیـده هاى مورد بررسى است. مطالعه توصیفی شامل جمع آوری و ارائه منظم داده ها است تا تصویر روشنی از یک موقعیت خاص بدست آید . دراین نوع تحقیق، توصیف و معرفى پـدیده مورد نظر از طریق بر شمردن ویژگى ها، ابعاد و حدود آن پدیده صورت مـى پـذیرد. بـنـابـراین، در یک تحقیق توصیفى، محقق الزاما در پى کشف و توضیح روابط و همبستگى ها و نیز آزمودن فرضیه ها و پیش بینى حوادث و رویدادها نیست بلکه توجه او بیشتر در جهت توصیف و گزارش نویسى از موقعیت ها و وقایع بر اساس اطـلاعاتى است که بیشتر جنبه وصفى دارد.
تحقیق آزمایشی: تحقیق آزمایشى روشى نظام دار و منطقى براى پاسخ دادن به پرسش پژوهشى است. تحقیق آزمایشى روشى را براى آزمودن فرضیه فراهم مى کند. پس از آنکه پژوهشگران مسئله اى را تعریف کردند، براى آن یک پاسخ آزمایشى یا فرضیه پیشنهاد مى کنند. آنان فرضیه را مى آزمایند و براساس رابطه ی میان متغیرى کنترل شده اى که مشاهده کرده اند، آنها را تأیید یا رد مى کنند. در روش تحقیق آزمایش هدف جمع آورى اطلاعات در خصوص ً متغیر وابسته می باشد و چون معمولا سطح جامعه ی آمارى به نسبت سایر روش ها به جهت هدف تحقیق بسیار گسترده تر و وسیع تر است، لذا از روش تحقیق آزمایشى به عنوان یک روش خرد نام برده مى شود که سعى مى کند از جامعه ی آمارى پردامنه ی خود جامعه اى با استفاده از نمونه گیرى هاى تأیید شده مشخص سازد و اطلاعات را از آن بدست آورد و به کل جامعه ی آمارى تصمیم دهد.
پروژه کلاسی و نرمافزاری
پروژه کلاسی و پروژههای نرم افزاری امری مهم در دانشگاه محسوب میشود که قطعا دانشجویان عزیز در طول ترم تحصیلی با آن برخورد کردهاند. پروژههایی که در این گروه قرار میگیرند شامل تحقیق موضوعی، پروژه نرم افزاری، شبیه سازی، تحلیل آماری، پیاده سازی مقاله، مقالات کلاسی و غیره هستند که جهت یادگیری عمیق تر و دقیق تر مطالب توسط اساتید تعریف میشوند. مسلما به دلیل گستردگی و تنوع موضوعی، برخی دانشجویان ممکن است در انجام این پروژهها با مشکل مواجه شوند. تیم تخصصی آکادمی الماس در تمامی رشتههای گروه فنی و مهندسی، علوم تجربی و علوم انسانی همواره در خدمت دانشجویان عزیز است تا آنها را در به سرانجام رساندن پروژههای خود یاری کند.