ساختار مقاله علمی و شیوه نگارش آن

ساختار مقاله علمی و شیوه نگارش آن

تقریبا همه محققین بخصوص دانشجویان ارشد و دکتری نیازمند نگارش مقاله علمی می باشند. در حقیقت، مقاله نوشته ای است که در آن به بررسی مسائل علمی، اجتماعی، ادبی، و غیره پرداخته می شود و هدف آن پژوهش نظام مند و ذکر فرآیند و نتایج آن، استدلال منطقی و نتیجه گیری، نظریه پردازی و غیره می باشد. به عنوان یک هدف کلی، محققین با چاپ مقاله در نشریات نتایج تحقیقات خود را در اختیار جامعه علمی قرار می دهند. با توجه به استانداردهای بالای مجلات و نشریات در خصوص چاپ مقالات، عبور از فیلتر داوری و پذیرش در مجلات معتبر علمی بسیار دشوار می باشد. بنابراین، نگارش یک مقاله قوی که همه تکنیک ها و نکات مقاله نویسی در آن رعایت شده باشد نیازمند دانش و تجربه فراوانی است که این امر به سادگی حاصل نمی شود.

 

ساختار یک مقاله علمی

۱- عنوان مقاله

عنوان یک مقاله در حقیقت هویت و شناسنامه مقاله محسوب می شود که باید دارای ویژگی های منحصر به فردی باشد. عنوان بايـد مختصـر، گويا و جذاب و شامل تمام کلمات کلیدی باشد تا بتواند علاوه بر ايجاد انگيزه مطالعه در خواننده، او را در انتخاب مقاله مورد نيازش راهنمايي كند.

۲- نام نویسندگان و سازمان وابسته

بعد از عنوان پژوهش، نام نویسنده یا نویسندگان ذکر می شود و در سطر زیر آن، نام دانشگاه یا مؤسسه ای که هر یک از نویسندگان در آن مشغول به کارند، می آید.

۳- چکیده

چكيده خلاصه كوتاهي از مقاله همراه با نكات اصلي متن مقاله است و به گونه اي تنظيم مي شود كه خواننده را ترغیب به مطالعه کل مقاله نماید. محتواي چكيده حاوي مطالبي از جمله بیان مساله، اهمیت موضوع، استدلال ها و نتایج تحقیق می باشد که باید بصورت شفاف و دقیق بیان گردند. یک چکیده خوب و با کیفیت حاوی ۱۵۰ تا ۲۵۰ کلمه است که به زبان ساده و روان نگارش می شود.

۴- مقدمه

مقدمه سرآغاز هر مطلب يا مبحث است و با اشاره به مسائل و مشكلات موجود در آن زمينه، يافته هاي قبلي درباره موضوع مورد بحـث را بـه اختصـار شـرح مي دهد و در پايان به ارائه راه حل مي پردازد. مقدمه باید یک منطق اساسی را در تحقیق بیان کند و به خواننده نشان دهد که چرا این تحقیق ادامه منطقی مطالعات پیشین است. در ابتدای مقدمه بهتر است به در خصوص کلمات کلیدی و کلیات موضوع بحث کرده و به تدریج به توضیح پیشینه پژوهش پرداخته شود. در آخرین پاراگراف مقدمه جهت بهتر شدن کیفیت مقاله باید در خصوص موضوع خود توضیح دهید و به این مطلب اشاره کنید که چرا این موضوع انتخاب کرده اید.

۵- متن اصلی مقاله

متن يا بدنه اصلي مقاله شامل بیان مساله، روش كار، ابزارهای پژوهش، نحوه گردآوری داده ها، روش تحلیل داده ها، معادلات حاکم، و یافته ها است. بنابراين بدنه اصلی بايد پيام اصـلي نويسـنده رابه طور مفصل بيان كند به نحوي كه خواننده با مطالعه آن بتواند تا با خواندن این قسمت، از کلیه فعالیت ها، تجربیات کسب شده و علوم جدید مطرح شده اطلاع یابد.

 

۶- نتایج و بحث

در این بخش به تجزیه و تحلیل داده های آماری، شبیه سازی، تفسیر نمودارها و جداول و غیره بصورت کامل و با ذکر جزییات پرداخته می شود. در این بخش لازم است شباهت ها و تفاوت های نتایج این پژوهش با پژوهش های قبلی روشن گردد و نیز معلوم شود که یافته های پژوهش، به روشن شدن مسئله مورد بررسی و زمینه دانش آن چه کمکی کرده است. ارزش و اعتبار یک مقاله و به تبع صحت نتایج وقتی مشخص می شود که نتایج خود را در یک حالت خاص با نتایج مطالعات پیشین اعتبار سنجی کنید. اینکار مهمترین قسمت از یک مقاله است و اگر مقاله ای صحت سنجی نداشته باشد اعتبار آن به شدت کاهش می یابد و برای پژوهش های آتی نمی توان به نتایج آن اتکا کرد.

۷- نتیجه گیری

در انتها محقق باید به نتیجه معقول، منطقی و مستدل برسد. در این بخش، تمام اجزای تحقیق به هم ربط داده می شوند و محقق با بخش های مختلف، خواننده را به سوی یک نتیجه گیری کلی هدایت می کند. بنابراین توصیه می شود در این بخش، ضمن توضیح کوتاهی درباره مسئله پژوهش و بیان نتایج تحقیق، به تفسیر نتایج پرداخته شود.

۸- مراجع

اعتبار یک مقاله علاوه بر صحت و دقت داده ها و استدلال حاصل از آنها، به منابع و مراجعی است که از اطلاعات آنها در پژوهش استفاده شده است. ارجاعات از موارد مهم ساختار یک مقاله علمی است که برای تقویت مقاله باید از مراجع معتبر استفاده گردد و به هیچ عنوان از سایت استفاده نشود. روش ها و استایل های مختلفی برای ارجاعات درون متنی و انتهای متن وجود دارد که ساده ترین روش برای ارجاع دهی استفاده از نرم افزار( Endnote می باشد. این نرم افزار تمامی استایل های نشریات علمی معتبر را شامل می شود و تنها با چند کلیک می توان به سادگی مراجع را بصورت منظم وارد کرد.

 

شیوه نگارش مقاله علمی

۱-مشخص كردن موضوع كلي

۲-بررسي و تحليل موضوع از نقطه نظر ارزشمندي و امكان پذيري.

۳- طرح ريزي مقدماتي و تدوين ساختار كلي

۴-تعيين برنامه زماني براي انجام كار

۵-جستجو براي يافتن منابع اطلاعاتي پايه

۶-جستجو براي يافتن اطلاعات مرتبط

۷- مطالعه منابع اطلاعاتي مهم و مرتبط براي مشخص كردن موضوع و رويكرد مقاله

۸-مطالعه عميق منابع گردآوري شده و يادداشت برداري هدفمند

۹- مرتب كردن يادداشت ها بر اساس فهرست مطالب و بازنگري و پالايش آنها

۱۰- نوشتن متن مقاله (نسخه اوليه(

۱۱- مرور متن اوليه و اصلاح آن (تهيه نسخه دوم(

۱۲- مشورت با افراد متخصص و صاح بنظر و اصلاح نهايي مقاله

۱۳- تهيه و تدوين چكيده، كليدواژه، مقدمه و فهرست مراجع و در پايان تهيه نسخه نهايي مقاله

۱۴- انتخاب مجله مناسب و ارسال (سابمیت) مقاله براي چاپ و انتشار آن